Công khai với bạn bè: làm sao đây?

Thời gian đọc: 13 phút

Khi bạn nhận ra mình thực sự là ai và bị thu hút bởi ai, khi bạn biết mình là một mảnh ghép của cộng đồng LGBT, bạn đã tiến được một bước rất dài trong hành trình thấu hiểu và sống thật với bản thân. Trong cuộc hành trình đó, sẽ càng tuyệt vời và trọn vẹn hơn nếu bạn có thể chia sẻ, công khai tính dục của mình với mọi người, nhất là với những người bạn bè thân thiết. Nhưng nói ra thật khó, bởi bạn lo lắng không biết mình nên nói vào lúc nào và nói như thế nào, hay bạn bè mình sẽ phản ứng ra sao…

Nếu bạn còn ngần ngại chưa mở lời vì những lý do trên, hãy để VYA gửi đến bạn thật nhiều sự tự tin qua bài viết dưới đây nhé!

Điều bạn cần biết!

Mỗi người đều có cuộc hành trình của riêng mình

Không hề có cách công khai nào là “đúng” hoặc “sai”, vì việc công khai tùy thuộc vào những trải nghiệm và hoàn cảnh riêng.

Nếu bạn muốn công khai, thì đừng ngại ngùng – hãy cứ thế mà “triển” thôi! Nhưng nếu bạn không có ý định hoặc nghĩ rằng công khai có thể gây bất lợi cho bạn thì cũng chẳng sao! Lựa chọn không công khai không có nghĩa rằng bạn là một con người “giả dối”, “thích làm màu” hoặc “trốn tránh chính mình”. Đừng quan tâm tới những gì người khác nghĩ hãy tập trung lắng nghe bản thân!

Công khai theo cách của bạn

Bạn có một tài khoản mạng xã hội ẩn danh và quyết định sẽ công khai cho những người theo dõi bạn biết? Tốt!

Bạn sẽ công khai cho bạn bè, nhưng vẫn giữ kín đối với thành viên gia đình? Được luôn!

Muốn công khai cho anh chị em, nhưng vẫn chưa hề sẵn sàng để kể cho bố mẹ? Chẳng có vấn đề gì hết!

Bạn muốn công khai với gia đình, nhưng vẫn chưa muốn công khai với đồng nghiệp của mình? Cũng hoàn toàn ổn luôn!

Đồng thời, hãy nhớ rằng bạn có quyền yêu cầu những người đã nghe bạn công khai giữ bí mật. Nếu bạn vẫn chưa muốn công khai hoàn toàn, hãy đề nghị những họ đừng tiết lộ về chuyện này với bất kỳ ai khác.

Không phải ai cũng cần biết

Bạn có thể tổ chức một buổi tiệc công khai tính dục, hoặc đăng tải một dòng trạng thái công khai nho nhỏ trên Facebook. Ngoài ra, bạn cũng có thể gọi điện để chia sẻ.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng không phải ai cũng công khai cho tất cả mọi người trong cùng một lúc. Hãy thử bắt đầu bằng việc công khai với bạn bè, rồi sau đó mới là các thành viên trong gia đình. Một cách khác nữa đó chính là hãy thổ lộ với bất kỳ ai mà bạn cảm thấy thoải mái.

Sửa soạn chiếc “ba-lô” tinh thần thôi!

Hãy nói chuyện với những người ủng hộ bạn

Khi bạn muốn chia sẻ về tính dục của bản thân với những người xung quanh, trước tiên hãy thử mở lòng với những người mà bạn biết rằng sẽ ủng hộ bạn để bạn có thể thoải mái thể hiện bản thân hơn.

Bắt đầu với một người cởi mở, chấp nhận cộng đồng LGBT hoặc một người có hiểu biết về xu hướng tính dục, bản dạng giới là một điều hết sức quan trọng. Hãy công khai với những người bạn này trước vì họ sẽ ủng hộ con người thật. Thậm chí, họ sẽ hỗ trợ bạn trong việc công khai với những người khác khi bạn sẵn sàng.

Hãy nhớ rằng bạn bè của bạn sẽ cần thời gian

Cung cấp thông tin hay kiến thức cho bạn bè chắc chắn không phải là trách nhiệm của bạn. Bạn cũng không nên nghĩ rằng sự khác biệt tính dục trong bản thân mình sẽ khiến cho bạn bè xung quanh cảm thấy khó chịu. Dù gì đi nữa, nhớ rằng bạn bè cần thời gian để hiểu hơn sau khi bạn công khai.

Có thể một vài người bạn của bạn sẽ không thoải mái khi bạn công khai. Hãy nhớ đó là điều bình thường. Hãy hiểu cho họ! Bởi lẽ bạn cũng từng cần thời gian để chấp nhận rằng mình là một phần của cộng đồng LGBT. Vì vậy, bạn bè của bạn cũng cần thời gian để làm quen với điều đó.

Đương nhiên, nếu bạn bè cảm thấy xấu hổ chỉ vì bạn đang là chính mình thì đây không phải là điều bình thường. Đồng thời, nếu ai đó có những phản ứng tồi tệ với việc bạn công khai thì hãy vạch rõ giới hạn hoặc tránh xa họ ra – điều này sẽ giúp bạn cảm thấy được ủng hộ và an toàn.

Ai sẽ biết, biết bao nhiêu? – Bạn là người quyết định!

Công khai tính dục với những giới hạn nhất định sẽ giúp bạn có thể kiểm soát thông tin về bản thân mình. Những giới hạn ấy có thể giúp bạn tránh khỏi những hậu quả tiêu cực không lường trước được.

Không phải ai cũng có quyền biết về xu hướng tính dục hoặc bản dạng giới của bạn, kể cả sau khi bạn công khai. Có thể bạn sẽ cảm thấy thoải mái với việc công khai cho một số người bạn chứ không phải là với tất cả. Hoặc bạn sẽ muốn thay đổi tên hoặc đại từ nhân xưng tùy vào không gian và môi trường xung quanh. Có thể bạn cảm thấy thoải mái với việc công khai cho tất cả bạn bè biết, nhưng chính bạn phải là người nói cho họ nghe. Dù gì đi chăng nữa, hãy vạch rõ giới hạn của bản thân. Đặc biệt, việc bạn bè công khai hoặc làm lộ thông tin về tính dục mà không có sự cho phép của bạn là một hành động không thể chấp nhận được.

Hãy làm những điều khiến cho bản thân cảm thấy thoải mái

Hãy nhớ rằng: bạn không phải gánh nặng và sự khác biệt về tính dục không khiến cho những người thật lòng yêu thương bạn cảm thấy khó chịu. Bạn rất tuyệt vời và mạnh mẽ. Bạn được yêu thương.

Sự khác biệt trong bạn là một món quà đẹp đẽ cho nhân loại. Nếu bạn bè đặt ra quá nhiều câu hỏi hoặc không dành cho bạn sự hỗ trợ cần thiết thì việc dựng lên những giới hạn và dành thời gian cho bản thân là một điều cần thiết. Bạn không nợ ai điều gì, kể cả với bạn bè của bạn. 

Công khai với bạn bè – đáng sợ nhưng đáng giá!

Công khai với bạn bè của bạn có thể sẽ là một trải nghiệm rất đặc biệt. Cho dù bạn nói với từng người bạn một hay với tất cả bạn bè cùng một lúc, thì việc bạn thể hiện bản thân với những người bạn yêu quý sẽ khiến cho bạn cảm thấy vô cùng nhẹ nhõm và thoải mái.

Tuy nhiên, bạn có thể thấy rằng việc công khai tính dục là hết sức khó khăn. Vì thế, hãy lưu ý đến sức khỏe thể chất cũng như tinh thần của bạn. Đó luôn là điều quan trọng nhất. Công khai nhưng phải thoải mái!

Trước khi công khai với bạn bè, hãy đọc qua những câu hỏi sau

Câu hỏi cho chính bạn

Bạn công khai vì ai? Bạn đã thật sự thoải mái với tính dục của mình chưa? Và bạn đã trang bị đủ kiến thức về tính dục chứ?… Những câu hỏi dành cho chính bản thân mình sẽ phần nào giúp bạn định hình lại suy nghĩ của mình và đưa ra những quyết định sáng suốt hơn!

Các câu hỏi tiếp theo liên quan đến mối quan hệ của bạn và bạn bè. Vì vậy, bạn cũng nên tìm câu trả lời!

Nhìn chung mối quan hệ giữa bạn và bạn bè như thế nào? 

Nếu cả hai vẫn đang duy trì một mối quan hệ thân thiết cũng như quan tâm, chăm sóc lẫn nhau, khả năng cao là bạn bè sẽ phản ứng tích cực với việc công khai tính dục của bạn.

Hiện tại bạn và bạn bè đang ở trong tình trạng như thế nào? 

Vì bạn là người được phép lựa chọn thời điểm công khai phù hợp, hãy đưa ra quyết định một cách sáng suốt bằng cách chọn một thời điểm mà cả hai đều không phải đối mặt với những vấn đề tiêu cực như một người thân ra đi, chuẩn bị phẫu thuật, học tập sa sút hoặc đang có mâu thuẫn với người thân.

Quan điểm đạo đức xã hội của họ là gì? 

Nếu bạn bè của bạn có xu hướng cực đoan với những vấn đề xã hội, bạn có thể đoán trước phản ứng của bạn bè với việc công khai tính dục của bạn! Tuy nhiên, nếu họ thể hiện sự linh hoạt khi phải giải quyết những vấn đề xã hội thì có thể những người bạn đó sẽ sẵn lòng đồng hành và cùng bạn giải quyết những khúc mắc về việc công khai của bạn.

Lấy lại bình tĩnh, tìm kiếm tự tin

• Gọi điện, nhắn tin hoặc trò chuyện với bạn thân hay người ủng hộ để tìm kiếm sự giúp đỡ khi cảm thấy không vui hoặc không an toàn;
• Có sẵn danh sách những nơi an toàn để đến nếu cảm thấy mỏi mệt hoặc rơi vào tình huống xấu;
• Hãy làm những điều mình thích! Hãy viết những suy nghĩ của bạn vào nhật ký, vẽ hoặc hát để giải tỏa cảm xúc;
• Đừng quên chăm sóc và lắng nghe cơ thể mình! Hít thở sâu, tắm vòi sen, ngâm bồn, hoặc vận động như tập yoga đều là những cách hữu hiệu để khuây khỏa. Không ai hiểu cơ thể của bản thân hơn chính bạn. Chỉ có bạn mới biết được điều gì tốt nhất cho mình những lúc khó khăn mà thôi;
• Đeo tai nghe vào nào và tận hưởng bản nhạc yêu thích;
• Bộ phim “ruột” của bạn đã chiếu chưa?;
• Bạn là một người tuyệt vời, cười lên nào.

Bạn không đơn độc trong quá trình này đâu. Công khai tính dục có thể khiến bạn nản chí lúc đầu. Tuy nhiên, rất nhiều người cảm thấy tự do và được tiếp sức mạnh sau khi họ vượt qua được quá trình này. Công khai, dù chỉ là với chính bản thân mình, có lẽ là một trong những điều dũng cảm nhất mà một người có thể thực hiện. Vì thế, hãy tự hào về bản thân bạn nhé! Miễn là bạn hạnh phúc và không làm hại chính mình hay người khác thì không có lý do gì để bạn phải thay đổi hay chối bỏ bản thân cả.

Giờ thì… “bật tung cửa tủ”!

Thiên thời, địa lợi, nhân hòa

Công khai sẽ dễ dàng hơn nếu mối quan hệ giữa bạn bè đang tốt đẹp và cả hai đều đang không có tranh cãi gì. Hãy lắng nghe linh cảm của bản thân để biết rằng khi nào cả hai bên đều đã sẵn sàng. Hãy chọn một thời điểm thật riêng tư và cho bạn bè thời gian để hiểu và nên tránh thúc ép mọi chuyện.

Ngắn gọn và dừng lại đúng lúc

• Đừng quanh co dông dài khiến người nghe bối rối;
• Nếu như cuộc trò chuyện bắt đầu trở nên quá gay gắt hoặc căng thẳng, hãy dừng lại;
• Hãy nhớ rằng, bạn không nhất thiết phải trả lời tất cả các câu hỏi, xoa dịu hoặc giải quyết hết những thắc mắc của bạn bè chỉ trong một ngày;
• Đồng thời, hãy nhớ rằng mục tiêu trước mắt của bạn chính là chia sẻ về việc bạn muốn công khai tính dục và bạn làm điều này vì yêu quý, tôn trọng và muốn trở nên thật lòng với bạn bè.

Lên kịch bản cho thời khắc “trọng đại”

Chia sẻ những “tin động trời” như thế này thường khá khó khăn. Chính vì vậy, dưới đây là một vài gợi ý để bạn lên ý tưởng cho cuộc đối thoại. 

Mở lời

Nhẹ nhàng báo trước

• “Tớ có chuyện này muốn nói với cậu”;
• “Tối nay, mình nói chuyện chút đi?”;
• “Mày rảnh không? Tao nói này một chút”.

Cho bạn bè biết những gì có thể xảy ra

• “Có thể cậu sẽ không thích điều này lắm”;
• “Có thể mày sẽ ngạc nhiên”;
• “Với tao, điều này khó nói lắm. Thêm nữa, tao không biết mày có thể chấp nhận được không”.

Nói với họ bạn cần điều gì

• “Nghe mình nói nha?”;
• “Mày đừng quá bất ngờ nha”;
• “Mày đừng kể chuyện này với ai nghe, tự tao sẽ nói với mấy đứa khác sau”.

Nói ra sự thật 

Giây phút quyết định

• “Tớ là đồng tính nam/đồng tính nữ/song tính/toàn tính/chuyển giới/queer/…”;
• “Tao cảm thấy mình bị thu hút bởi/không bị thu hút bởi…”;
• “Mình luôn cảm thấy/biết…”;
• “Tao đang hẹn hò/muốn hẹn hò/đang trong một mối quan hệ với…”;

Nói những lời thật lòng với chính bản thân mình

• “Khó nói quá, tớ biết chuyện này khá là riêng tư”;
• “Mình đã suy nghĩ về vấn đề này từ rất lâu rồi”;
• “Tớ khá lo lắng khi phải nói điều này với cậu”;
• “Mình nói với cậu chuyện này là vì mình quý cậu và mình không muốn giấu cậu”;
• “Tao không muốn giấu mày”;
• “Thời gian qua phải che giấu con người thật, tao áy náy khó chịu lắm”;
• “Trước đây tớ không nói là vì…”;
• “Hy vọng bọn mình vẫn có thể thân thiết, vì tao quý mày lắm”.

Kết thúc! Giờ hãy cho bạn bè chút thời gian để tiếp nhận thông tin nha!

• “Tớ không muốn nói nhiều về vấn đề này ngay bây giờ. Tớ chỉ muốn nói cho cậu biết thôi”;
• “Khi nào cậu có thời gian, tớ rất muốn trò chuyện nhiều hơn”;
• “Tao không muốn đề cập vấn đề này nhưng tao mong mày có thể hiểu thêm một khía cạnh khác của tao”;
• “Mình không thể trả lời tất cả các câu hỏi của bồ nhưng mình vẫn muốn nói cho bồ biết”;
• “Tao quý mày nhiều lắm và tao cảm thấy thật nhẹ nhõm khi nói cho mày biết”.

Ngoài trực tiếp thổ lộ, còn cách nào khác không?

Công khai có thể là một quá trình vô cùng khó khăn và đầy chông gai. Không phải quá trình công khai của ai cũng giống nhau vì mỗi người đều có những đặc điểm khác nhau, có các mối quan hệ và môi trường sống khác nhau. Vì thế, để giúp bạn có thêm nhiều lựa chọn, dưới đây là một số gợi ý để quá trình công khai có thể trở nên dễ dàng hơn.

Những cách khác để công khai với bạn bè gồm:

• Viết thư, email hoặc gửi tin nhắn;
• Làm một món quà bất ngờ thú vị và đáng yêu cho bạn bè như một cái bánh;
• Làm video, sau đó gửi email hoặc cho gia đình xem trực tiếp;
• Mua một quyển sách về cộng đồng LGBT cho họ (hoặc in những tờ thông tin của Trung Tâm ICS) để gửi cho bạn bè.

Công khai không nhất thiết phải là một sự kiện quá trọng đại. Tuy nhiên, bạn vẫn nên khiến việc này trở nên thú vị và sáng tạo hơn. Hãy nhớ rằng: nếu quá trình công khai của bạn là một bộ phim, bạn sẽ vừa là nhà biên kịch, vừa là đạo diễn, diễn viên chính, người thiết kế bối cảnh cho phim, người chiêu mộ diễn viên, và cũng là người dập bảng clapper board và hô “Diễn!” luôn.

Hậu công khai, phải làm sao?

Nếu chào đón bạn là kết thúc có hậu…

Nếu việc bạn công khai được chấp nhận, bạn sẽ tự tin hơn vào bản thân mình, trở nên thật lòng hơn trong các mối quan hệ, cũng như nhận thức tốt hơn về bản thân. Bên cạnh đó, bạn cũng cảm thấy nhẹ nhõm và bớt áp lực hơn. Bởi lẽ bạn có thể ngừng phủ nhận hoặc giấu giếm một phần quan trọng của con người mình. Việc công khai có thể giúp bạn tự do thể hiện bản thân, suy nghĩ tích cực về mình. Hơn nữa là giúp bạn có những mối quan hệ lành mạnh, tích cực hơn.

Nếu chiến hữu gần xa đều hết mực ủng hộ…

Hãy thể hiện tình yêu và sự biết ơn với những người bạn ấy nhé:

• “Tớ cảm ơn cậu nhiều lắm”;
• “Thời gian qua, tao đã gặp rất nhiều khó khăn khi phải giấu giếm mày”;
• “Cảm ơn mày rất nhiều vì đã…”.

Nếu bạn bè có những thắc mắc, cảm thấy bối rối hoặc lo lắng

Hãy thông cảm với bạn bè và cố gắng giúp họ bằng cách đưa ra thêm nhiều thông tin hơn:

• “Tớ đã nghĩ về việc này rất lâu. Tớ hiểu rằng cậu cần thời gian để chấp nhận điều này”;
• “Mình có thể nói thêm về bất cứ điều gì cậu muốn biết”;
• “Tao không thể trả lời hết tất cả mọi thứ, nhưng tụi mình có thể cùng nhau tìm hiểu”;
• “Tao muốn giới thiệu một vài trang/kênh có thể cung cấp nhiều thông tin cho mày hơn đó”.

Nếu trước mặt là một kết thúc không có hậu lắm…

Nếu bạn bè có phản ứng tiêu cực thì cũng đừng thất vọng hay nản lòng. Thời gian là liều thuốc hữu hiệu có thể chữa lành những vết thương và mọi thứ thường sẽ từ từ trở nên tốt đẹp hơn. Việc tránh những phản ứng tiêu cực ảnh hưởng đến mình là rất khó. Tuy nhiên, những phản ứng đó phản ánh chính con người họ chứ không phải bạn. Hãy nhớ rằng: “Bạn không hề kém cỏi chỉ vì ai đó không đủ khả năng để nhận ra giá trị thật của bạn”.

Để đề phòng tình huống xấu nhất (bị công kích, nhục mạ, bắt nạt,…) hãy tìm kiếm sự trợ giúp từ một người ủng hộ bạn trước và sau khi công khai.

Nếu bạn bè tức giận, buồn bã và chỉ trích bạn…

Thay vì tức giận, hãy trấn an họ. Tuy nhiên, vẫn phải kiên định với lập trường của bạn hoặc kết thúc cuộc trò chuyện nếu cần:

• “Tớ biết rằng cậu đang rất lo lắng/tức giận, nhưng mình vẫn quý cậu”;
• “Tao vẫn là đứa bạn thân của mày lâu nay”;
• “Tớ thực sự rất cần sự giúp đỡ của cậu”;
• “Tao mong mày sẽ yêu thương và chấp nhận con người thật của tao”;
• “Mình sẽ tạm thời không liên lạc với nhau, nhưng vẫn sẽ là bạn?”;
• “Tao nghĩ tụi mình cần tạm thời ngừng nói chuyện tiếp đó/ mày cần thời gian để bình tĩnh lại”;
• “Tao nghĩ mình phải dừng cuộc trò chuyện này lại thôi”.

Các nguồn hỗ trợ  

Các nguồn thông tin có thể hỗ trợ bạn trong quá trình công khai bao gồm những cộng đồng truyền thông trên mạng xã hội, những nghiên cứu lâm sàng, chính thống về cộng đồng LGBT, những câu chuyện về quá trình công khai tính dục, những “ally” – đồng minh và những người có người thân, bạn bè thuộc cộng đồng LGBT.

Danh mục các sách, tài liệu có chủ đề về công khai tính dục:

• Nói Về Mình;
• Ối Dzời, Ra Là Thế! Tất Tần Tật Về Giới Tính Và LGBT;
• Hiểu Khi Nói;
• Đa Dạng Tính Dục;
• Quá Trình Công Khai – Lý Thuyết Và Lưu Ý;
• …

Các tổ chức hỗ trợ cộng đồng LGBT có hoạt động trực tuyến:

• Vietnam Youth Alliance;
• Hội Phụ huynh và Người thân của Người Đồng tính, Song tính và Chuyển giới Việt Nam;
• Viện iSEE;
• Trung tâm ICS;
• Nữ Yêu Nữ Association;
• Nam Yêu Nam Organization;
• FTM Vietnam Organization;
• Asexual in Vietnam;
• …

Đến đây, chúng mình mong rằng bạn đã vơi bớt phần nào đi những lo lắng, cũng như có thêm sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho khoảnh khắc công khai tính dục đặc biệt và đáng nhớ này. Dù mọi chuyện sau đó có rẽ sang chiều hướng nào, bạn vẫn thật tuyệt vời và dũng cảm khi có thể chia sẻ thành thật với bạn bè về tính dục của bản thân. Đừng quên rằng VYA luôn ở đây, sẵn sàng giúp đỡ và lắng nghe khi bạn cần. Cuối cùng, hẹn gặp lại bạn trong những bài viết tiếp theo của chúng mình!

---

Tài liệu tham khảo