HIV/AIDS là một bệnh truyền nhiễm phổ biến hiện nay, gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể khiến cơ thể khó chống lại nhiễm trùng. Vì vậy, HIV/AIDS gây ra không ít khó khăn cho người bệnh. Tuy nhiên, HIV/AIDS có thể được kiểm soát nếu chúng ta có đủ kiến thức. Hãy cùng Vietnam Youth Alliance tìm hiểu về các kiến thức cơ bản nhất như là triệu chứng, cách điều trị HIV/ AIDS để nâng cao hiểu biết và bảo vệ sức khỏe bản thân bạn nhé!
Tìm hiểu về các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác của VYA tại đây!
HIV/AIDS lây nhiễm như thế nào?
Bất cứ ai cũng có thể nhiễm HIV/AIDS, bất kể tuổi tác, giới tính, sắc tộc hay xu hướng tính dục nào. HIV tồn tại ở mọi quốc gia trên thế giới.
HIV được tìm thấy trong dịch cơ thể của người bệnh. Chẳng hạn như tinh dịch, dịch âm đạo, dịch hậu môn, máu và sữa mẹ.
Bạn có thể nhiễm HIV nếu:
-
Quan hệ tình dục với người đã nhiễm bệnh mà không có biện pháp bảo vệ;
-
Dùng chung kim tiêm với bệnh nhân HIV/AIDS;
-
Dùng chung dụng cụ hỗ trợ tình dục với người đã nhiễm bệnh mà không sử dụng các biện pháp khử trùng hoặc không đeo bao cao su cho những dụng cụ này khi có người khác dùng đến;
-
Lây từ người mang thai sang thai nhi trong lúc mang thai hoặc khi cho con bú nếu không dùng thuốc ngừa lây nhiễm;
-
Dùng dụng cụ chưa khử trùng đâm hoặc cắt vào da khi xăm mình hoặc xỏ khuyên;
-
Bạn không thể nhiễm HIV từ muỗi. Hôn, ôm, chạm, dùng chung khăn hoặc ngồi chung bồn cầu, thủ dâm cũng không gây lây nhiễm.
Làm sao để biết bản thân có nhiễm HIV/AIDS không?
Cách duy nhất để biết có nhiễm HIV/AIDS hay không là đến các cơ sở y tế để xét nghiệm. Đa số bệnh nhân đều không có biểu hiện của HIV nhưng vẫn có thể truyền bệnh.
Khoảng một tuần sau khi nhiễm virus, một số người có thể gặp các triệu chứng giống như cúm (sốt, đau nhức, đau họng,…). Bên cạnh đó, người bệnh có thể phát ban cơ thể (thường khỏi trong vòng 1 – 2 tuần).
Những triệu chứng có thể xuất hiện
Mỗi giai đoạn của HIV/AIDS xuất hiện những triệu chứng bệnh khác nhau:
Giai đoạn phơi nhiễm HIV
Giai đoạn khi mới tiếp xúc với nguồn lây bệnh, có nguy cơ bị nhiễm;
Không phải cứ phơi nhiễm HIV (tiếp xúc qua đường tình dục, máu với người bệnh) là sẽ bị HIV.
Giai đoạn cửa sổ
Là khoảng thời gian giữa thời điểm phơi nhiễm HIV đến khi phát hiện HIV bằng các xét nghiệm. Sự phát triển của kháng thể HIV hầu hết có thể được phát hiện ra trong vòng 23 – 90 ngày sau khi nhiễm bệnh;
Trong thời gian này, kết quả xét nghiệm HIV sẽ âm tính mặc dù đã thực sự bị nhiễm bệnh;
Bạn vẫn có thể truyền virus cho người khác trong giai đoạn cửa sổ.
Giai đoạn nhiễm trùng cấp tính (nhiễm trùng tiên phát)
Giai đoạn khi người bệnh vừa tiếp nhận các chất dịch cơ thể từ người nhiễm trước đó, virus giai đoạn này sinh sôi rất nhanh và lây lan khắp cơ thể;
Khả năng lây truyền virus HIV lúc này là cao nhất vì số lượng virus trong máu rất cao;
Thông thường, các triệu chứng có thể nhẹ và dễ bị nhầm lẫn. Thường xảy ra sau khoảng 2 – 4 tuần sau khi phơi nhiễm với virus HIV. Thời gian của các triệu chứng trung bình là 28 ngày và ngắn nhất là 1 tuần:
-
Sốt nhẹ 37,5 – 38 độ C, kèm theo ớn lạnh là một trong những triệu chứng HIV phổ biến nhất;
-
Nổi hạch cổ, nách và bẹn;
-
Viêm họng;
-
Đau nhức người, đau đầu, đau các khớp;
-
Phát ban đỏ ở da – triệu chứng phổ biến nhất khi nhiễm HIV trong vòng 2 – 3 tuần sau khi bị virus xâm nhập;
-
Ngoài ra, còn có các triệu chứng khác ít gặp hơn ở giai đoạn này. Ví dụ như giảm cân không rõ nguyên nhân, bị nấm, tưa miệng hay nhiễm trùng, rối loạn kinh nguyệt.
Giai đoạn mãn tính (giai đoạn ẩn)
Giai đoạn không biểu hiện triệu chứng và có thể kéo dài nhiều năm;
Lúc này virus có trong cơ thể, nhưng không tấn công hệ miễn dịch. Việc điều trị trong giai đoạn này rất quan trọng;
Lưu ý rằng giai đoạn này vẫn có khả năng lây lan bệnh.
Giai đoạn AIDS
Giai đoạn này thường diễn ra sau nhiều năm từ khi bị lây nhiễm HIV. Ở giai đoạn này người bệnh vẫn có thể lây nhiễm bệnh cho người khác. Các triệu chứng trong giai đoạn này rất khác nhau, chủ yếu là các bệnh nhiễm trùng cơ hội:
-
Khởi phát của các triệu chứng có thể là giảm cân vừa phải và không giải thích được, nhiễm trùng đường hô hấp tái phát (viêm phế quản, viêm họng, viêm tai giữa), viêm da, loét miệng, phát ban da;
-
Đặc trưng của sự mất sức đề kháng nhanh là sẽ nhanh chóng bị nhiễm vi nấm. Có thể dẫn đến nấm miệng hoặc nhiễm vi khuẩn gây bệnh lao;
-
Sau đó, các virus tiềm ẩn sẽ được kích hoạt, gây tổn thương ngày càng nặng và đau đớn như: bệnh zona, ung thư hạch bạch huyết,…;
-
Viêm phổi do nấm cũng phổ biến và thường gây tử vong.
Cách điều trị HIV/AIDS
Hiện tại chưa có cách điều trị HIV khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, có nhiều cách hạn chế virus phát triển, chống lại các bệnh lý ác tính gây ra bởi virus HIV/AIDS.
Xét nghiệm HIV như thế nào?
Thời điểm trả kết quả xét nghiệm HIV chính xác nhất là sau khi phơi nhiễm với virus HIV từ 2 – 3 tháng.
Một số loại xét nghiệm thường dùng để phát hiện HIV:
-
Xét nghiệm axit nucleic (NAT): thường có thể phát hiện nhiễm HIV trong vòng từ 10 – 33 ngày kể từ khi tiếp xúc với HIV;
-
Xét nghiệm kháng nguyên – kháng thể: thực hiện bằng máu tĩnh mạch, có thể phát hiện nhiễm HIV từ 18 – 45 ngày sau khi tiếp xúc với HIV. Việc xét nghiệm kháng nguyên – kháng thể được thực hiện bằng máu từ ngón tay có thể phải mất nhiều thời gian hơn để phát hiện HIV. Thời gian thường từ 18 – 90 ngày sau khi tiếp xúc với HIV. Trong trường hợp cần làm xét nghiệm để chắc chắn không bị nhiễm HIV thì xét nghiệm kháng nguyên – kháng thể sẽ được ưu tiên lựa chọn. Xét nghiệm kháng thể thường mất từ 23 – 90 ngày để phát hiện nhiễm HIV một cách đáng tin cậy.
Hầu hết các loại xét nghiệm nhanh và các loại xét nghiệm làm tại nhà đều là xét nghiệm kháng thể. Nói chung, các loại xét nghiệm kháng thể sử dụng máu tĩnh mạch có thể phát hiện HIV sớm hơn kể từ khi bị nhiễm bệnh so với các xét nghiệm bằng máu từ ngón tay hoặc bằng dung dịch uống.
Ngày nay, có nhiều phương pháp xét nghiệm HIV với độ chính xác cao, nhanh và thao tác đơn giản.
Làm gì khi phơi nhiễm với HIV?
-
Nếu cơ thể bị các vết thương chảy máu: Cần rửa ngay vết thương dưới vòi nước. Hãy để vết thương chảy máu trong thời gian ngắn sau đó rửa kỹ bằng xà phòng, sát trùng bằng các dung dịch sát khuẩn trong thời gian ít nhất là 5 phút;
-
Nếu phơi nhiễm qua tiếp xúc niêm mạc mắt: Rửa bằng nước cất hoặc nước muối NaCL 0,9% liên tục trong vòng 5 phút;
-
Qua niêm mạc miệng, mũi: Rửa bằng nước cất hoặc nước muối NaCL 0,9%. Súc miệng bằng nước muối sinh lý 0,9% nhiều lần.
Liên hệ ngay cơ sở y tế để được điều trị chống phơi nhiễm. Dùng thuốc điều trị dự phòng sau phơi nhiễm ngay sau khi tiếp xúc có thể ngăn ngừa nhiễm virus HIV. Hiệu quả điều trị cao nhất trong vài giờ đầu sau khi phơi nhiễm, giảm dần theo thời gian. Lưu ý rằng có thể không có hiệu quả sau mốc 72 giờ tính từ lúc phơi nhiễm.
Trường hợp kết quả xét nghiệm virus HIV là âm tính
Kết quả xét nghiệm HIV âm tính đồng nghĩa với việc bạn chưa có kháng thể HIV tại thời điểm xét nghiệm. Tuy nhiên, nếu bạn có kết quả âm tính trước 3 tháng của giai đoạn cửa sổ thì bác sĩ có thể yêu cầu bạn trở lại và tái xét nghiệm.
Trường hợp kết quả xét nghiệm virus HIV là dương tính
Nếu kết quả xét nghiệm virus HIV dương tính thì bạn đã nhiễm HIV. Nhưng điều đó không có nghĩa là đã tới giai đoạn AIDS. Kết quả không xác định được chính xác thời điểm bạn nhiễm virus HIV hay khả năng virus phát triển thành bệnh AIDS. Dương tính với HIV chỉ đồng nghĩa với sự xuất hiện của virus trong máu, sữa mẹ, dịch hậu môn,… Và chúng có thể lây từ người sang người qua đường tình dục không an toàn, dùng kim tiêm chung,… Người mang thai có thể truyền virus sang con trong thời kỳ mang thai hoặc giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ/ giai đoạn cho con bú.
Tuy nhiên bạn khoan cảm thấy tuyệt vọng nhé! Nhiễm HIV không là dấu chấm hết cho cuộc đời, đời sống tình dục hay tình yêu của bạn đâu. Hiện nay, những tiến bộ trong điều trị HIV giúp người bệnh có chất lượng cuộc sống tốt hơn. Thậm chí là giúp người bệnh có tuổi thọ bình thường hoặc gần như bình thường. Bạn có thể ngăn ngừa HIV tiến triển thành AIDS bằng cách đi khám thường xuyên. Hãy luôn nhớ uống thuốc và làm theo hướng dẫn của bác sĩ. Đối với nhiều người, nhiễm virus HIV không ảnh hưởng đến khả năng làm việc, đi học hoặc giao tiếp xã hội.
Người thực hiện: Lê Khánh Tú, N., T.N.N.
Tài liệu tham khảo
Xem thêm
3 Responses
I offer the opportunity to get a big jackpot only here slot138
I offer the opportunity to get a big jackpot only here linkmain168
I offer the opportunity to get a big jackpot only here maxim178