Vì sao ta lại u sầu sau quan hệ tình dục?

Dù muốn thừa nhận hay không, cảm giác u sầu sau quan hệ tình dục là một phần thường gặp trong đời sống hằng ngày. Bạn có thể thấy ngại ngùng hoặc thậm chí tự trách bản thân vì những cảm xúc “không nên có” sau một cuộc “thăng hoa”. Tuy nhiên, đây không phải là câu chuyện của riêng ai; vấn đề này phổ biến hơn bạn nghĩ. Quan trọng hơn, chúng ta cần hiểu rõ về tình trạng này để từ đó có những biện pháp cải thiện phù hợp, giúp cho chuyện tình dục thêm phần ý nghĩa và trọn vẹn

Vậy, tại sao ta lại thường có cảm giác này sau khi quan hệ? Có cách nào để cải thiện hay không? Hãy cùng Vietnam Youth Alliance tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

U sầu sau quan hệ tình dục là gì?

U sầu sau quan hệ tình dục (Tiếng Anh: Postcoital tristesse) chỉ cảm giác tiêu cực, buồn bã, hoang mang sau quan hệ tình dục; dù cho cuộc giao thoa có thỏa mãn đi chăng nữa, cảm giác này vẫn có thể xảy ra. Trong vài trường hợp, nhiều người trở nên nhạy cảm và trầm mặc hơn. Một số khác lại liên tục tranh cãi, gây sự với đối tác của mình. Tình trạng này hoàn toàn khác với rối loạn tình dục, vốn ảnh hưởng đến cảm giác lẫn chức năng trước và trong lúc quan hệ. Thông thường, cảm giác u sầu có thể kéo dài từ 5 phút đến 2 giờ sau khi quan hệ đạt cực khoái hoặc không đạt cực khoái.

U sầu sau quan hệ tình dục có thể thành trở ngại lớn trong mối quan hệ. Những người có cảm xúc tiêu cực thường cảm thấy bối rối và không thể giải thích được vấn đề mình đang mắc phải. Đối tác của họ có thể băn khoăn liệu có những nguyên nhân sâu xa dẫn tới tình trạng này hay không; đồng thời, họ cũng có xu hướng tự trách bản thân mình vì cảm xúc tiêu cực của người còn lại.

Nguyên nhân 

Nội tiết tố

Trong lúc quan hệ, một số nội tiết tố như dopamine và oxytocin sẽ tăng lên. Khi cơ thể đạt cực khoái, các nội tiết tố khác, chẳng hạn như prolactin, cũng sẽ được giải phóng. Điều này sẽ dẫn đến những cảm xúc tương đối mãnh liệt trong lúc quan hệ tình dục. Tuy nhiêu, sau khi kết thúc, lượng nội tiết tố này sẽ giảm xuống, tạo ra những sự thay đổi cảm xúc đột ngột, và điều này có thể dẫn đến cảm giác lo âu. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng những biến động nội tiết tố như trên có thể góp phần gây ra cảm xúc tiêu cực hậu tình dục.

Cảm nhận của bạn về mối quan hệ

Nếu mối quan hệ có những vấn đề, mâu thuẫn chưa được giải quyết, tình dục có thể gợi ra những cảm xúc choáng ngợp; điều này càng đặc biệt nghiêm trọng với tất cả những nội tiết tố được giải phóng trong lúc quan hệ. Đồng thời, cảm giác lo âu cũng có thể xảy ra nếu bạn chỉ mới làm quen với đối phương. Sự thiếu chắc chắn và mới mẻ có thể khiến cho bạn cảm thấy lo lắng.

Cùng đi tìm lời Giải đáp các thắc mắc cho lần đầu quan hệ với VYA tại đây nhé!

Cách bạn nhìn nhận về tình dục và cơ thể của bản thân

Nhiều người có nhiều cảm xúc phức tạp, bất an khi nghĩ đến quan hệ tình dục. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những suy nghĩ này, ví dụ như:

• Những định kiến và hình mẫu về tình dục;
• Cảm giác không thoải mái với một số tư thế nhất định;
• Lo lắng về khả năng tình dục của bản thân;
• Cảm giác “tội lỗi” và xấu hổ khi quan hệ tình dục;
• Lo âu, tự ti về cơ thể và việc phải khỏa thân;
• …

Các cảm giác trên đều không hề hiếm gặp; chúng có thể dễ dàng dẫn đến những cảm xúc tiêu cực hậu quan hệ.

Sự lo lắng và căng thẳng nói chung

Nếu thường xuyên bị căng thẳng, thật khó để gác lại cảm giác đó trong lúc quan hệ tình dục. Đôi khi, bạn có thể nghĩ rằng bạn đã tạm quên đi âu lo trong những “cuộc vui” với đối tác; tuy nhiên, cơ thể của bạn có thể lại quay trở lại trạng thái căng thẳng sau khi chuyện tình dục kết thúc. Nhìn chung, nếu bạn mắc chứng lo âu/trầm cảm, khả năng cao bạn cũng sẽ trải qua cảm giác u sầu sau quan hệ tình dục.

Những tổn thương, sang chấn trong quá khứ

Nếu bạn từng bị bạo hành/xâm hại, sự động chạm của đối phương có thể làm bạn kích động. Những sang chấn này có thể vô tình gây nên những tổn thương cho bạn ở hiện tại. Thậm chí, bạn cũng có thể cảm thấy sợ hãi và hoảng loạn.

U sầu sau quan hệ tình dục phổ biến như thế nào?

Theo Lea Lis, bác sĩ tâm lý tình dục thực hành ở New York, tình dục thường dẫn đến sự thỏa mãn và vui vẻ. Điều này xảy ra là do sự tăng cao hàm lượng dopamine và serotonin trong quá trình quan hệ. Tuy nhiên, cô cũng lưu ý rằng cảm giác u sầu sau quan hệ tình dục – kể cả là những “cuộc vui” đồng thuận, thỏa mãn – cũng rất phổ biến. Một nghiên cứu năm 2019 đã chỉ ra rằng có 41% người có bộ phận sinh dục nam trải qua cảm giác tiêu cực này ít nhất một lần. Trong một nghiên cứu khác, con số này ở những người có bộ phận sinh dục nữ là 46%.

Nên làm gì khi trải qua u sầu sau quan hệ tình dục?

Đối mặt với cảm xúc của bản thân

Không ai muốn trải qua những cảm xúc tiêu cực ngay sau khi quan hệ; điều này thường được cho là sẽ phá hỏng khoảnh khắc thân mật, khiến đối phương nghĩ họ đã làm sai. Mặc dù vậy, kiềm nén những cảm xúc cần giải tỏa cũng không hề lành mạnh. Việc giải thích cho đối phương hiểu sau đó có thể khá khó khăn; tuy nhiên, bộc bạch với họ sẽ tốt hơn việc che giấu những cảm xúc tiêu cực bên trong.

Hiểu được mong muốn của bản thân

Hãy thẳng thắn với chính bản thân mình. Liệu bạn có đang ở một không gian an toàn và thoải mái? Nếu câu trả lời là không, hãy tìm đến một nơi phù hợp hơn. Đồng thời, liệu đối tác của bạn có là chỗ dựa hỗ trợ tinh thần cho bạn hay không? Nếu bạn không cảm thấy thoái mái bên cạnh họ, hãy yêu cầu họ cho bạn một chút không gian riêng; đồng thời, hãy cho họ biết rằng bạn sẽ ổn thôi. Đồng thời, trò chuyện về những cảm xúc tiêu cực có thể là một vấn đề khó khăn; hãy suy nghĩ thật kỹ xem bạn có ổn với việc chia sẻ cho đối tác mình biết không. Một khi bạn đã hiểu được bản thân, hãy trao đổi thật rõ ràng cho họ biết về tình trạng của bạn.

Tạm nghỉ để suy xét nhiều hơn về mối quan hệ 

Nếu thường xuyên có cảm giác u sầu, hãy tạm ngừng hoạt động tình dục một thời gian; bạn và đối tác vẫn có thể thân mật theo nhiều cách khác nhau. Trong thời gian này, hãy lưu tâm tới những vấn đề trong mối quan hệ của các bạn. Hãy cân nhắc một số câu hỏi, ví dụ như:

• Mối quan hệ này có thực sự quan trọng với cuộc sống của bạn hay không?;
• Nó ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực tới bạn và tinh thần của bạn?;
• …

Khi ở trong một không gian riêng, bạn sẽ có thêm góc nhìn mới về mối quan hệ của mình. Nếu cảm thấy có những vấn đề cần chia sẻ với đối phương, hãy thành thật nói cho họ biết.

Tìm kiếm sự giúp đỡ

Nếu đã thử những cách trên và không có hiệu quả, hãy tìm đến các chuyên gia y tế hoặc nhà trị liệu. Bạn không cần thấy xấu hổ; tìm kiếm sự giúp đỡ cũng là một cách chăm sóc bản thân. Hãy cởi mở về những trải nghiệm và tổn thương mà mình gặp phải (nếu có). Việc này có thể giúp bạn vượt qua và tận hưởng cuộc sống tình dục hơn. 

Nhấn vào đây để tìm hiểu thêm về một số tổ chức tư vấn tâm lý/tình dục miễn phí/online tại Việt Nam hiện tại.

Đọc đến đây, chắc hẳn các bạn đã hiểu rõ về những nguyên nhân gây ra các cảm xúc tiêu cực sau khi quan hệ tình dục và cách để xử lý khi trải qua điều này. Vietnam Youth Alliance mong rằng sau khi đọc xong bài viết này, các bạn có thêm những thông tin cần thiết để hiểu rõ bản thân và tránh được những lo lắng hay u sầu trong mối quan hệ với đối phương nhé!

Người thực hiện: Nhật Hạ, T.M.T., Phan Chi, Ngô Tố, Phương.

Tài liệu tham khảo