Trước khi yêu nên biết những gì

Thời gian đọc: 14 phút

 Sự liên kết giữa người với người không chỉ tạo ra chỗ dựa tinh thần mà còn tạo động lực để bạn tiến lên phía trước. Thế nhưng, không phải ai cũng biết vun đắp để các mối quan hệ được lành mạnh và đẹp đẽ. Là một người trẻ, ắt hẳn bạn đã từng băn khoăn về các mối quan hệ xung quanh mình. Đặc biệt, ở lứa tuổi mà yêu đương là một trải nghiệm không thể thiếu, bạn từng gặp khó khăn trong chuyện tình cảm bởi thiếu vắng hành trang trước khi yêu.

Nếu bạn vẫn đang hoang mang trong việc làm thế nào để nhận biết các mối quan hệ, cách xây dựng mối quan hệ lành mạnh và tránh xa các mối quan hệ độc hại, cách đặt ra giới hạn trong tình yêu và nhiều hơn nữa, hãy cùng Vietnam Youth Alliance (VYA) lần lượt đi qua từng phần của bài viết sau đây!

Các mối quan hệ vào tuổi thanh thiếu niên, thanh niên

Các mối quan hệ vào tuổi thanh thiếu niên, thanh niên
Nguồn ảnh: dreamstime

Trong suốt cuộc đời, bạn sẽ có rất nhiều mối quan hệ. Một vài mối quan hệ có thể kể tên như gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, đối tác tình dục,… Những mối quan hệ xã hội vững chắc sẽ giúp chúng ta giải quyết vấn đề, vượt qua những điều làm ta căng thẳng và những thử thách trong cuộc sống. 

Tình cảm gia đình

“Nhà” với mỗi người là một hình ảnh khác nhau. Với nhiều người, gia đình là nơi luôn có sẵn những vòng tay đong đầy yêu thương. Với những người khác, nhà gắn với những bổn phận và trách nhiệm. Song, dù bức tranh gia đình của bạn có như thế nào đi nữa thì tình cảm gia đình vẫn đóng vai trò rất quan trọng trong sự hình thành và phát triển của bạn.

Tựa như một đóa hoa, tình cảm này phát triển tùy theo cách ta quan tâm đến gia đình. Một mối quan hệ đầm ấm không thể được nuôi dưỡng bằng những mâu thuẫn. Những đòn roi, màn cãi vã của cha mẹ hoặc những cái quay lưng, lắc đầu của các bạn sẽ đẩy cả nhà vào bế tắc, và dễ biến mối quan hệ cha mẹ – con cái trở thành một mối quan hệ độc hại.

Chính vì thế, mọi thành viên đều nên nhìn nhận tầm quan trọng của sợi dây liên kết này. Thêm vào đó, ai cũng phải trách nhiệm trong việc vun đắp và duy trì tình cảm gia đình nhé.

Tình bạn

Chắc hẳn ai cũng sẽ có cho mình một hay nhiều người bạn. Từ bạn mới quen, bạn chung lớp, chung công ty cho đến bạn thân. Mỗi một người bạn đều góp phần khiến cuộc sống bạn thêm màu sắc. Thế nhưng bạn đã biết về mối quan hệ bạn bè lành mạnh chưa? Một tình bạn lành mạnh và đúng đắn được hình thành trên nhiều yếu tố như sự tôn trọng, quan tâm hay tình cảm chân thành, và đôi bên cùng nhận được lợi ích trong nhiều khía cạnh cuộc sống.

Mặt khác, mối quan hệ bạn bè xấu xuất hiện những hành vi tiêu cực, vô tình hay cố ý. Chúng là những nhận xét vô ý, những ép buộc khiến ta không thoải mái, lo âu và sợ hãi. Một tình bạn độc hại chính là rào cản, là ảnh hưởng nặng nề đến tinh thần và đời sống. 

Tình cảm yêu đương – Các giai đoạn của mối quan hệ

Mối quan hệ lãng mạn là một cột mốc lớn trong đời. Tình cảm này sẽ đến cùng với những thay đổi khác diễn ra trong thời niên thiếu như thể chất, quan hệ xã hội và cảm xúc bên trong. Ngoài ra, mối quan hệ này sẽ liên kết với việc bạn ngày càng quan tâm đến cơ thể của mình hơn, cả sự độc lập và cả sự riêng tư của bản thân nữa.

Trong những năm niên thiếu, đôi lúc chuyện tình cảm chỉ kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng. Nhưng nếu bạn không hứng thú với những mối quan hệ tình cảm thì cũng hoàn toàn bình thường thôi. Chỉ đơn giản là bạn chọn tập trung vào những điều khác ấy mà.

Giống như một chặng đường dài, yêu cũng có các giai đoạn đòi hỏi ta phải lên kế hoạch. Hầu hết chuyện tình cảm đều bắt đầu từ những lời “thả thính”, sau đó là bày tỏ tình cảm. Nếu may mắn được đối phương đồng ý, hẳn một chuyện tình đẹp sẽ bắt đầu. Còn nếu không, bạn cũng hãy bình tĩnh để vượt qua lời từ chối tình cảm; vì biết đâu, người đích thực của bạn đang chờ bạn ở hành trình phía trước. Cuối cùng, chia tay là điều chẳng ai mong muốn; nhưng nhất định ai cũng phải đối mặt và vượt qua. Để làm được điều ấy, chúng ta phải có cho riêng mình những quy tắc khi hẹn hò trên mạng và kể cả ngoài đời. 

Tình dục

Việc tò mò về tình dục và những hành động thân mật là rất bình thường ở độ tuổi này.

Không phải mối quan hệ gà bông nào cũng xuất hiện yếu tố tình dục, nhưng hầu hết những bạn trẻ trong độ tuổi thanh thiếu niên sẽ thử một vài hành vi mang tính chất tình dục ở một vài giai đoạn trong mối quan hệ. Và đây chính là lý do vì sao bạn cần phải nắm rõ những thông tin về biện pháp tránh thai, quan hệ tình dục an toàncác bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs).

Đây đồng thời là thời gian để suy nghĩ và chia sẻ về những vấn đề hoặc áp lực tình dục bạn đang mắc phải. Bạn có thể tâm sự cùng với gia đình,người bảo hộ hoặc những người bạn thật sự tin cậy. Hãy đảm bảo rằng họ có sự chuẩn bị khi trả lời những câu hỏi của bạn nha. Những cuộc thảo luận cởi mở về tình dục có thể giúp những người trẻ trang bị kiến thức an toàn khi bắt đầu quan hệ tình dục đấy.

Những mối quan hệ linh hoạt hơn

Bên cạnh những mối quan hệ có danh xưng cụ thể, có những mối quan hệ người ta khó có thể điểm mặt gọi tên. Những mối quan hệ ấy có thể theo hoặc không theo những quy tắc nhất định, tùy theo mong muốn của những người tham gia mối quan hệ đó. Ví dụ như một mối quan hệ có sự đồng thuận giữa ba người (mối quan hệ đa ái) hay mối quan hệ không ràng buộc lẫn nhau về thể xác (mối quan hệ mở).

Ngày nay, những mối quan hệ này càng ngày càng trở nên phổ biến hơn. Do đó, việc nhận thức được sự tồn tại của các mối quan hệ này cũng có thể là điều vô cùng cần thiết. 

Sự thu hút đồng giới và việc thử nghiệm tính dục sớm

Hành trang trước khi yêu: Sự thu hút đồng giới và việc thử nghiệm tính dục sớm
Nguồn ảnh: spectrumnews.org

Đối với người trẻ, sự phát triển về tính dục trong tuổi thiếu niên sẽ gồm những trải nghiệm và sự hấp dẫn đồng giới.

Có khoảng 3 – 10% người trẻ nhận ra bản thân bị thu hút bởi những người cùng giới khi bắt đầu dậy thì. Bên cạnh đó có rất nhiều người nhận ra rằng họ hấp dẫn bởi nhiều giới.

Nếu bạn cảm thấy bối rối về cảm xúc của mình hoặc vì sao bạn bị hấp dẫn bởi ai đó, thì điều đó hoàn hoàn bình thường. Điều quan trọng là bạn làm rõ được cảm xúc của chính mình về việc có sự hấp dẫn từ người đồng giới hay không. Nếu bạn thấy rằng bản thân đang gặp rắc rối trong việc giữ mình bình tĩnh và tích cực, hãy tìm một người bạn có thể tin tưởng và có đầy đủ kiến thức để chia sẻ. 

Tính dục phát triển và thường thay đổi theo thời gian. Những gì xảy ra ở tuổi niên thiếu không hẳn sẽ thiết lập cả cuộc đời còn lại của bạn. Bạn không cần phải gắn nhãn cho mình là ‘gay,’ ‘thẳng’ hay bất cứ điều gì khác. Việc đặt câu hỏi, khám phá và thử nghiệm tính dục là rất bình thường và phổ biến. Nhưng trên hết, bạn phải luôn đảm bảo an toàn nha. 

Thế nào là một mối quan hệ lành mạnh?

Hành trang khi yêu: Thế nào là một mối quan hệ lành mạnh?
Nguồn ảnh: My Spicy Vanilla

Vì mỗi người đều có những nhu cầu khác nhau, nên một mối quan hệ lành mạnh ở mỗi người cũng sẽ có những định nghĩa khác biệt. Những nhu cầu trong giao tiếp, tình dục, tình cảm, không gian,… đều có thể thay đổi theo thời gian. Đôi khi những gì tốt đẹp ở tuổi 20 lại không phải điều bạn muốn nữa khi 30 tuổi. Tuy nhiên một điều bạn có thể chắc chắn chính là một mối quan hệ lành mạnh nên mang lại cho bạn nhiều sự hạnh phúc hơn là sự buồn rầu hay căng thẳng lâu dài. 

Những mối quan hệ không tuân theo “quy luật” vẫn có thể trở nên lành mạnh. Ví dụ, những người đa ái (polyamory) hoặc non-monogamy có thể định nghĩa mối quan hệ lành mạnh theo cách khác với những người chung sống với chỉ một đối tác.

Tóm lại thì, “mối quan hệ lành mạnh” là một thuật ngữ rất rộng vì điều khiến cho mối quan hệ lành mạnh phụ thuộc vào chính những nhu cầu của người ở trong mối quan hệ.

Dấu hiệu nhận biết mối quan hệ lành mạnh

Tất cả những mối quan hệ lãng mạn đều trải qua những thăng trầm. Bạn phải chấp nhận bỏ công sức, cam kết, sẵn sàng thích nghi, thay đổi cùng đối tác của mình. Kể cả khi bạn đã thất bại với nhiều mối quan hệ trong quá khứ hay đang đấu tranh để cứu vãn một mối quan hệ hiện tại, ngay lúc này bạn vẫn có thể học cách kết nối, tìm kiếm sự đủ đầy trong mối quan hệ và tận hưởng những hạnh phúc của bản thân.

Ngoài một số đặc điểm mà đa số những mối quan hệ lành mạnh đều có, dưới đây là một vài điều bạn có thể tự hỏi bản thân:

  • Đối phương của bạn có khuyến khích bạn phát triển và trưởng thành không?;
  • Các bạn có chia sẻ những mục tiêu tương lai với nhau không?;
  • Các bạn có mong muốn cùng một loại mối quan hệ không?;
  • Bạn có là chính mình với họ không?;
  • Bạn có chấp nhận con người thật của họ không?;
  • Các bạn có cho đi và nhận lại từ nhau một cách công bằng không?;
  • Cuộc sống của bạn có tốt đẹp hơn khi có họ không?;
  • Những thời gian các bạn bên nhau có ý nghĩa không?

Nếu đa số câu trả lời của bạn là có thì mối quan hệ của bạn khá bền chặt đấy!

Giới hạn trong các mối quan hệ là gì?

Hành trang khi yêu: Giới hạn trong các mối quan hệ là gì?
Nguồn ảnh: Allure

Theo Chương trình Hỗ trợ Sinh viên IPFW/Parkview: “Ranh giới là một giới hạn hoặc không gian giữa bạn và người kia. Nó là không gian bên trong ranh giới là nơi của riêng bạn và người kia phải dừng lại. Mục đích của việc thiết lập một ranh giới lành mạnh tất nhiên là để bảo vệ và chăm sóc bản thân.”

Ranh giới không nhất thiết phải là về tâm lý, tinh thần mà còn có thể là cơ thể bạn. Ví dụ, chúng có thể là việc từ chối cho phép một người bạn động chạm vào cơ thể mình. Cho người yêu biết họ không được ép bạn dành thời gian cho họ 24/24 cũng là một gợi ý.

Mọi mối quan hệ lành mạnh đều có những giới hạn. Và hãy nhớ, giới hạn dù lớn hay nhỏ đều quan trọng và xứng đáng được tôn trọng.

Giới hạn trong mối quan hệ có cần thiết không?

Các cá nhân trong mối quan hệ lành mạnh thường xuyên hỏi nhau về những gì mình được phép làm. Họ để ý đến cảm xúc của nhau và tôn trọng những ý kiến dù là trái chiều của nhau.

Tuy nhiên, chúng ta cũng có xu hướng tập trung vào việc thích nghi với người khác mà không dành thời gian cho bản thân mình. “Nếu người yêu mình thích thế này, thì mình cũng phải thích thế ấy”. “Rồi mình sẽ quen thôi, miễn là người ấy muốn là được”. Đó là những suy nghĩ thường thấy trong một mối quan hệ kém lành mạnh.

Đặt ra những giới hạn trong mối quan hệ cho phép mỗi người trong mối quan hệ cảm thấy được an toàn, thoải mái và có thể phát triển bản thân một cách tích cực. Không thiết lập giới hạn chính là cho phép người khác bỏ qua nhu cầu, nguyện vọng riêng của bạn.

Khi xây dựng bất kì mối quan hệ nào cũng hãy học cách để đặt ra giới hạn, chia sẻ với nhau về giới hạn và lên tiếng khi ranh giới bị xâm phạm bạn nhé.

Thế nào là một mối quan hệ độc hại?

Hành trang khi yêu: Thế nào là một mối quan hệ độc hại?
Nguồn ảnh: Adobe Stock

Trong các mối quan hệ lành mạnh, mọi người có thể cảm thấy an toàn, được tôn trọng và chấp nhận cho dù họ là ai. Ngược lại, ở những mối quan hệ không lành mạnh, người ta lại cảm thấy lo lắng, bối rối, không chắc chắn, và thậm chí không an toàn.

Ban đầu, các mối quan hệ có thể lành mạnh, nhưng những cảm xúc tồi tệ hay những nhu cầu không được đáp ứng trong một thời gian dài có thể làm đổ nát mối quan hệ và thay đổi cả những con người trong đó. Nó có thể xảy ra nhanh chóng và với những người vững vàng nhất.

Các mối quan hệ không lành mạnh không phải lúc nào cũng liên quan đến bạo hành thể chất hoặc tinh thần, mặc dù cả hai điều ấy đều là lời cảnh báo cấp bách cho mối quan hệ không lành mạnh. Việc nhận ra được các dấu hiệu của một mối quan hệ không lành mạnh sẽ giúp bạn hiểu được giá trị và quyền lợi của bản thân và đưa ra những quyết định để thoát khỏi những mối quan hệ độc hại ấy.

Làm gì khi mối quan hệ trở nên độc hại

Một mối quan hệ lành mạnh đồng nghĩa với yêu và được yêu. Bạn nên thấy thoải mái khi bên cạnh người ấy, cũng như có thể cùng nhau phát triển. 

Bạn không nên yêu một người chỉ vì sợ cô đơn. Nếu bạn không hài lòng nhưng lại không dám nói thì đã hơi không lành mạnh rồi đó.

Mọi người thường rời đi khi họ không thể chịu đựng việc ở lại được nữa hoặc, trong trường hợp họ đủ khả năng để xác định được mối quan hệ của mình không lành mạnh ra sao, họ cảm thấy đó là điều họ nên làm.

Tuy nhiên, nếu đối phương là người có hành vi bạo hành thì việc bạn rời đi rất nguy hiểm. Vì vậy, một điều vô cùng quan trọng bạn phải biết chính là làm thế nào để thoát khỏi một mối quan hệ không lành mạnh một cách an toàn.

Tìm trợ giúp khi trong mối quan hệ có hại

Hãy tìm sự trợ giúp nếu bản thân đang trong một mối quan hệ độc hại
Nguồn ảnh: veronicagrech.com

Chia sẻ với người mình tin tưởng 

Bạn có thể cảm thấy sợ hãi và phân vân về việc chấm dứt mối quan hệ độc hại. Đây là lúc bạn nên trò chuyện với người mà mình tin tưởng nhất. Họ có thể củng cố tinh thần và giúp bạn nghĩ các phương án rời đi một cách an toàn. Hãy nhớ, chỉ liên hệ người bạn tin tưởng và tuyệt đối không nói với kẻ bạo hành. Đồng thời, đừng quên bảo vệ chính mình sau khi thoát khỏi mối quan hệ có hại bạn nhé.

Nếu bạn dưới 18 tuổi và bị bạo hành, gọi ngay Đường dây nóng 111. Đây là Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em của nước ta mới được thiết lập.

Nếu bạn đang bị bạo hành 

Dưới đây, VYA tổng hợp các địa điểm cung cấp dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bị bạo hành:

Ngôi Nhà Bình Yên (Trung tâm Phụ nữ và phát triển thuộc Hội LHPN Việt Nam)

NNBY cung cấp dịch vụ tư vấn, tham vấn, Nhà tạm lánh cho phụ nữ, trẻ em bị bạo hành. Nơi đây luôn có nhân viên chuyên môn bao gồm: Nhân viên tham vấn, Nhân viên xã hội, Nhân viên trực tổng đài trực 24/24 để tham vấn, giải cứu và duy trì hoạt động hỗ trợ miễn phí cho phụ nữ, trẻ em bị bạo lực gia đình, mua bán người và xâm hại tình dục.

  • Liên hệ: 1900-969-680 hoặc 0946-833-380/0946-833-384 
  • Địa chỉ: Phòng Tham vấn – Tầng 4 Nhà B – Trung tâm Phụ nữ và Phát triển. Số 20 Thuỵ Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội 

Ngôi nhà Ánh Dương – Quảng Ninh

Đây là địa chỉ tin cậy cho phụ nữ và trẻ em bị bạo hành, xâm hại tại Quảng Ninh. Nơi đây cung cấp các dịch vụ như: Tham vấn, tư vấn cho nạn nhân bị bạo lực trên cơ sở giới bao gồm trị liệu tâm lý, cung cấp nơi tạm lánh an toàn trong trường hợp khẩn cấp, hỗ trợ chăm sóc y tế thiết yếu, chuyển tuyến và kết nối hỗ trợ tư pháp, trang bị kỹ năng sống, kết nối dạy nghề và tạo việc làm, kết nối chuyển gửi để hòa nhập cộng đồng.

CSAGA – Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụng khoa học về Giới – Gia đình – Phụ nữ và Vị thành niên 

Trung tâm Nghiên cứu & Ứng dụng khoa học về Giới – Gia đình – Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) là một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận, hoạt động nhằm thúc đẩy việc thực hiện quyền cho nhóm phụ nữ và trẻ em chịu ảnh hưởng bởi kỳ thị và bạo lực tại Việt Nam.

CSAGA hiện nay có 4 chương trình: Phụ nữ, Nam giới, Trẻ em và LGBTQ – Nữ yêu nữ.

  • Đường dây nóng tư vấn: 024-3333-5599 hoặc 094-1409-119
  • Facebook CSAGA
  • Địa chỉ: Số 35, Ngõ 66, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, Hà Nội

HAGAR VIETNAM 

Hagar International là tổ chức toàn cầu có trụ sở ở Thụy Điển. Họ có sứ mệnh hỗ trợ những nạn nhân của nạn buôn bán người, nô lệ tình dục, xâm hại tình dục và bạo lực gia đình. Các dịch vụ Hagar cung cấp bao gồm: Nhà ở an toàn, Chăm sóc y tế, Hỗ trợ pháp lý, Tham vấn và trị liệu tâm lý, Hỗ trợ học nghề và kết nối việc làm, Giáo dục và đào tạo kỹ năng sống.

Mọi dịch vụ là MIỄN PHÍ cho nạn nhân nữ và trẻ em tại Hà Nội, Yên Bái, Nghệ An. Ngoài ra, Hagar phối hợp với các cơ quan Nhà nước, các tổ chức đoàn thể và tổ chức xã hội trong việc nâng cao năng lực cho cán bộ cấp cơ sở và tuyên truyền về mua bán người và bạo hành gia đình.

  • Đường dây nóng tư vấn: 0943111967, Facebook HAGAR Vietnam
  • Địa chỉ: Số 152 Âu Cơ, Tây Hồ, Hà Nội 

Trung tâm y tế, công an phường, xã

Nếu kẻ bạo hành có ý định làm hại bạn, nhưng bạn lại không thể hoặc không tiện đi đến những nhà tạm lánh hoặc địa điểm hỗ trợ cụ thể (ví dụ như khi bạn là nam hoặc là người thuộc cộng đồng LGBT), hãy rời khỏi và đến ngay những nơi đông người, bệnh viện, trung tâm y tế, công an quận, huyện, nhà của người mà bạn tin tưởng (hãy chắc chắn họ có thể giúp đỡ bạn đã nhé).

Làm sao để giúp đỡ người mắc kẹt trong mối quan hệ độc hại?

Phát hiện một người đang bị bạo hành

Để giúp đỡ người quen hoặc bạn bè thoát khỏi một mối quan hệ độc hại, ngoài biết thấu cảm, bạn còn phải quan sát xem liệu người đó có đang mang những biểu hiện của một người đang bị bạo hành hay không. Các dấu hiệu có thể là khống chế, lợi dụng cảm xúc và cô lập nạn nhân.

Cách hỗ trợ các trường hợp bạo hành

Giúp đỡ nạn nhân bạo hành là rất gian nan, nhưng bạn rất có thể sẽ cứu sống họ đấy!

Hãy báo cơ quan công an/Ủy ban nhân dân cấp xã khi phát hiện bạo lực gia đình nhé. Ngoài ra, bạn còn có thể giúp đỡ nạn nhân bằng cách trò chuyện với họ. Hãy khuyên nhủ họ rời bỏ mối quan hệ một cách thông minh, an toàn. Đồng thời, luôn cho họ biết rằng bạn luôn sẵn sàng giúp đỡ vào mọi lúc.

Lưu ý: Nếu bạn hay nạn nhân gặp nguy hiểm, hãy gọi 113 hoặc ngay lập tức liên lạc với công an xã, phường hoặc tìm nơi nào đó để lánh đi.


Ắt hẳn bạn đã hiểu hơn về những mối quan hệ của mình thông qua bài viết này rồi nhỉ? Chúng mình cũng hy vọng sau bài viết, bạn đã dễ dàng có được một hành trang trước khi yêu. Sau tất cả, hãy luôn yêu thương và trân trọng bản thân mình trong mọi mối quan hệ nhé! VYA xin gửi tặng bạn thật nhiều cái ôm. Mong tất cả mối quan hệ của bạn luôn tốt đẹp và lành mạnh!


Tài liệu tham khảo

Xem thêm

https://www.southernhealth.ca/en/whats-happening/news/healthy-relationships-are-so-important-to-our-well-being/

https://raisingchildren.net.au/pre-teens/communicating-relationships/romantic-relationships/teen-relationships

https://www.healthline.com/health/healthy-relationship

https://www.helpguide.org/articles/relationships-communication/relationship-help.htm

https://wellbeing.uw.edu/resources/healthy-vs-unhealthy-relationships/

https://www.healthline.com/health/healthy-relationship

https://positivepsychology.com/great-self-care-setting-healthy-boundaries/

https://www.psychologytoday.com/us/blog/intimacy-path-toward-spirituality/201810/what-it-means-create-boundaries-in-relationships

https://www.heysigmund.com/toxic-relationship-15-signs/

https://www.powerofpositivity.com/10-signs-youre-unhealthy-relationship/

https://www.bonobology.com/23-signs-of-an-unhealthy-relationship/

https://phapluatxahoi.vn/nhieu-nan-nhan-bi-bao-hanh-goi-den-tong-dai-187750.html

 

Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More To Explore

Bạn muốn cùng VYA xây dựng các bài viết?

Hãy xem xét đơn tham gia ngay tại đây